door Jasmijn Groot -
Afgelopen kerst had ik een interessant gesprek met mijn Engelse zwager, die niet de grootste fan is van de monarchie van zijn land. Na mijn mening te hebben gevraagd over het laatste seizoen van The Crown, dat ik later uiteraard in detail zal onthullen, maakte hij een interessante opmerking over de serie als geheel. Hij zei: "ze zijn nooit kritisch over haar, of wel?" Met dit in mijn achterhoofd gaf een rewatch me een heel nieuw perspectief op het laatste seizoen van de internationaal geprezen Netflix-serie.
Achter De Kasteelmuren
In zijn zes seizoenen heeft Peter Morgans The Crown nooit geschuwd om de mysterieuze gang van zaken van de Britse Koninklijke familie achter hun kasteelmuren aan te pakken. Om deze geheimzinnige verhalen te vertellen, had de schrijver en regisseur zijn eigen merk van nuance en verhoogd drama ontwikkeld, zonder kansen te laten liggen om een beetje controverse te veroorzaken. Toen ik het laatste seizoen voor het eerst keek, leek het erop dat dat allemaal vlak voor de finish overboord werd gegooid.
"De mysterieuze gang van zaken achter de kasteelmuren, de nuance en het verhoogde drama wordt vlak voor de finish overboord gegooid."
Met tien nieuwe afleveringen over wat ongetwijfeld de geschiedenis in zal gaan als Elizabeth II ' s meest uitdagende acht jaar als monarch, had er genoeg materiaal moeten zijn om inspiratie uit te putten. Helaas komt het over alsof Morgans muzen hem in de steek lieten. Het is een waarschijnlijke reden waarom besloten werd om een ongekende vier afleveringen (!) te gebruiken om ons te vertellen wat er in die noodlottige zomer van 1997 gebeurde. Misschien overschaduwde Diana's dood in onze herinnering veel van wat de Koninklijke Familie deed in de jaren daarna. Tegelijkertijd was de begrafenis van Diana, Prinses van Wales, een ongelooflijk publieke aangelegenheid, terwijl de pogingen om de Windsors na haar overlijden te rebranden in het geheim werden gedaan. En het waren precies die privézaken die vanaf het begin af aan centraal stonden in The Crown.
De overige zes afleveringen bevatten zwakke verhaallijnen over de populariteit van Tony Blair, een vriendelijk schoolhoofd die William helpt met zijn rouwproces, terwijl Harry zorgwekkend gedrag begint te vertonen. Nieuwe personages staan centraal die geen tijd hebben gehad om mededogen bij het publiek op te bouwen, in tegenstelling tot de seniore leden van de Koninklijke Familie, van wie sommigen naar de achtergrond verdwijnen. Vooral de Koningin-Moeder en Prins Philip verdienden beter. De twee langst dienende royals van de Kroon worden karikaturen van hoe het Britse volk hen publiekelijk kende op hoge leeftijd. Wat de kijker overhoudt, is vaak niet veel meer dan wat de tabloidindustrie van de jaren 90 en 00 wist te produceren over koningin Elizabeth II en haar familie. Alleen de aflevering over Margarets slechte gezondheid, die de sterke band tussen de twee zussen benadrukt, bereikt het dramatische niveau dat we van The Crown kennen.
De serie eindigt met Charles die eindelijk met zijn Camilla trouwt. Het is een symbolische afsluiting van de show, omdat de verhaallijn begon in een periode waarin echtscheiding een zeer gevoelig onderwerp was. Er was nog steeds aanzienlijke bitterheid rond de abdicatie van Edward VIII om met een gescheiden vrouw te trouwen, waardoor het gewicht van de Kroon op de schouders van de familie van Elizabeth kwam te liggen. Een generatie later en het onderwerp hoeft niet langer een obstakel te zijn om de troon te erven. De tijden zijn veranderd voor de jongere royals, maar Elizabeth aarzelt over de hervormingen. Mijmerend over de regels en voorschriften die de Kroon hen oplegde, legt Prins Philip zijn vrouw voor dat ze beiden het gevoel hebben dat de volgende generatie niet klaar is voor de taak die voor hen ligt.
"The Crown is getransformeerd tot hetgeen waar Peter Morgan de serie altijd voor bestemd had."
Sleep, Dearie Sleep
Na mijn gesprek met mijn zwager besefte ik dat deze scène - inderdaad, dit hele seizoen - niet alleen een emotioneel afscheid was van Elizabeth, dit prachtige complexe personage dat we hebben leren kennen tijdens de zes seizoenen van The Crown. De show maakte zijn laatste transformatie om te worden wat het altijd bestemd was te worden. The Crown heeft veel historische personages en gebeurtenissen bekritiseerd. Denk bijvoorbeeld aan de rol van Edward tijdens de Tweede Wereldoorlog, of de twijfelachtige acties van enkele van Elizabeths premiers. Zelfs Prins Harry, die ons zijn eigen verhaal achter de schermen gaf met zijn boek Spare, wordt ironisch genoeg en zonder ceremonie niet gespaard. Maar van alle personages die de revue passeerden, was The Crown nooit bijzonder kritisch over Elizabeth. Morgan heeft ons laten zien hoe ze tijdens haar lange regering met veel uitdagingen en kritiek werd geconfronteerd. Hoe deze hindernissen haar zowel professioneel als persoonlijk beïnvloedden, de twee waren altijd ingewikkeld met elkaar verweven. Maar het belangrijkste was dat hij ons liet zien hoeveel Elizabeth van zichzelf had opgegeven om door te gaan met het vervullen van haar plicht. Haar personage eindigde altijd sterker na elke uitdaging, haar loyaliteit aan de Kroon wankelde nooit.
Peter Morgan vond een emotionele manier om het overlijden van Elizabeth II op 8 September 2022 te in het seizoen verwerken. Ze verlaat het podium van The Crown, wat uiteindelijk ongetwijfeld Peter Morgans eerbetoon aan haar was.
'The Crown' is nu te zien op Netflix.
Jasmijn is genderhistorica en oprichter van het Historical Women Project. Ze publiceert artikelen voor onder andere Opzij en Winq en stelt haar expertise over gender en vrouwengeschiedenis ter beschikking aan verschillende media. Jasmijn studeerde Geschiedenis en Oudheidkunde aan de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit.
Comments