- Jasmijn Groot -
In 1997 werden de Verenigde Staten verdeeld door de verontrustende Letourneau-zaak: de 35-jarige Mary Kay Letourneau, een basisschoolleraar die net buiten de stad Seattle in de staat Washington werkte, wrd toen veroordeeld tot zes en een half jaar gevangenisstraf voor de seksuele relatie die ze was aangegaan met haar toen 13-jarige voormalige leerling Vili Fualaau. Na haar straf uit te hebben gezeten en twee dochters ter wereld te hebben gebracht, trouwde Letourneau in 2005 met Fualaau. Fualaau vroeg in 2019 de scheiding aan, toen hij als volwassene eindelijk besefte hoe kwalijk hun relatie was geweest. De houding van de samenleving ten opzichte van de affaire had de zaken niet echt geholpen. Wij walgen zonder uitzondering van seksuele relaties tussen volwassen mannen en minderjarige meisjes. Als samenleving erkennen we onmiddellijk dat dit soort relaties ongelijkmatig en zeer verontrustend zijn. Maar wat als de rollen omgedraaid zijn? De nieuwe film van Todd Haynes, May December, gaat over dit onderwerp.
Elizabeth en Gracie
In May December volgen we Elizabeth Berry (Natalie Portman), een televisieactrice, die onderzoek doet voor haar nieuwe project, een indiefilm over Gracie Atherton-Yoo (Julianne Moore) en haar man Joe Yoo (Charles Melton). Hun relatie was meer dan 20 jaar daarvoor een media sensatie, omdat die begon toen Gracie al volwassen was en getrouwd was met kinderen, terwijl Joe slechts 13 jaar oud was en een middelbare schoolvriend van Gracies zoon George. Na een gevangenisstraf te hebben uitgezeten, trouwde het echtpaar en voedden ze samen hun drie kinderen op in een rustig stadje in Georgia. Aan de oppervlakte lijkt het alsof deze buitengewone familie een doodnormaal leven leidt zoals elke andere familie in Amerika. Maar met de aanwezigheid van Elizabeth wordt het steeds duidelijker dat er heel wat dingen heel erg mis zijn.
Elizabeth doet alsof ze geïnteresseerd is in de diepte en complexiteit van Gracie en Joe's verhaal. In werkelijkheid is ze echter nogal pretentieus. Ze richt zich meer op het imiteren van Gracie, of hoe haar poses en houding op het grote scherm zullen overkomen. Tijdens het onderzoek naar de zaak is ze helemaal niet bereid om verder te kijken dan de sensationele aard die de zaak heeft aangenomen door de rest van de gemeenschap en de roddelpers. Er is een fijne lijn tussen het kunnen verbeelden van een totaal oppervlakkig personage dat doet alsof ze geïnteresseerd is in complexiteit, of dat te veel overdrijven. Portman vindt die lijn schijnbaar zonder moeite en overschrijd hem nooit. Geef deze vrouw haar tweede Oscar!
Ondertussen is Gracie net zo egoïstisch in haar doelstellingen als Elizabeth. Ze hoopt haar kant van het verhaal te kunnen laten zien met Elizabeths film, zodat ze in een beter daglicht zal worden gezien. Gracie gelooft dat ze niets verkeerds heeft gedaan: ze werd gewoon verliefd en dat maakt alles goed. Ze behandelt haar man echter nog steeds als een kind, terwijl ze zelf erg kinderachtig kan overkomen als ze het gevoel heeft dat ze onrecht is aangedaan door de gemeenschap, waarin ze niet verrassend een beetje een paria is geworden.
Joe
De sympathie van de film ligt altijd bij Joe. Nu een knappe en potige volwassen man, maakt een nadere blik op het personage duidelijk dat hij in een staat van arrested development verkeert. In tegenstelling tot Gracie zegt hij niet veel en is hij nauwelijks zo welsprekend. Hij loopt nog steeds op dezelfde manier als een 13-jarige. Elizabeth beschrijft hem als knap en charmant, terwijl Joe zeer introvert en verlegen gedrag vertoont, waardoor het overkomt dat hij niet eens weet hoe hij een vrouw zou moeten versieren. En in zijn interacties met zijn tweeling, die op het punt staan om naar de universiteit te gaan, wordt het duidelijk dat Joe van zijn jeugd is beroofd.
Ondanks Elizabeths vele interacties met Gracie, Joe, familie, vrienden en andere leden van de gemeenschap, wordt de alarmerende en criminele aard die de kern vormt van Gracie en Joe's relatie nooit besproken. Het wordt zelfs vaak gewoonweg verdoezeld. Alleen met subtiele, maar krachtige details, die Haynes over de hele film heeft gesprenkeld, is het dat wij als publiek een meer verontrustende reality check krijgen van hoe verknipt relaties tussen volwassenen en minderjarigen zijn - zelfs als die minderjarige een man is.
Een goed voorbeeld is hoe Joe er veel te jong uitziet om de vader van zijn kinderen te zijn. Als hij naast hen staat, lijkt hij meer op hun oudere broer. Dus, zonder de misdaad rechtstreeks aan te kaarten, herinnert Haynes ons aan wat hier vreselijk mis is. In schril contrast, schrikken de fictieve filmmakers waar Elizabeth mee werkt er onbedoeld van weg om hun publiek te confronteren met deze verschrikkelijke informatie. Hoewel ze in het begin graag een getalenteerde kindacteur willen inhuren om Joe te spelen, kiezen ze uiteindelijk een ouder uitziende jongeman. En niet eens omdat het beeld van een volwassen Elizabeth die een romantische relatie met een kleine jongen uitvoert misschien te verontrustend is voor kijkers.
Nee.
Het is omdat ze geen kindacteur kunnen vinden die in staat is om de verleidelijke kwaliteiten uit te stralen die de jonge Joe moet hebben bezeten om de volwassen Gracie voor zich te hebben gewonnen. Het is duidelijk dat ze het hele punt van hun relatie volledig missen.
Versimpelde Versie van een Complex Verhaal?
Het punt is dat seksueel misbruik van mannelijke minderjarigen niet zo serieus wordt genomen als misbruik van vrouwelijke minderjarigen. Vili Fualaau zelf heeft verklaard dat hij wettelijk in dezelfde mate verantwoordelijk werd gehouden voor wat er gebeurde tussen hem en zijn voormalige vrouw als de volwassen Letourneau – die in 2020 aan kanker overleed. Bovendien werd hij genadeloos gepest door klasgenoten en door de politie, tot het punt dat hij alcohol misbruikte en probeerde zelfmoord te plegen. Als Fualaau een minderjarig meisje was geweest, zouden we hem koste wat kost hebben beschermd, en we zouden een mannelijke versie van Letourneau meer verantwoordelijk hebben gehouden voor hun misdaden.
Hoewel het voor deze genderhistoricus erop lijkt dat Haynes, Portman, Moore en Melton volledig aan Fualaaus kant stonden om de boodschap over te brengen dat wij als samenleving slachtoffers van misbruik zoals hij onrecht hebben aangedaan, is Fualaau diep teleurgesteld in May December. Hij werd niet gecontacteerd tijdens het productieproces en heeft de regisseur en acteurs beschuldigd van niets meer dan wat Elizabeth Berry in de film doet: het creëren van een versimpelde versie van een complex verhaal. Daar kun je zelf over oordelen.
Afbeelding: Netflix (2023) May December.
Comments