We worden er allemaal doodmoe van, maar nog steeds worden er felle internationale discussies gevoerd over vrouwenrechten. In Nederland bijvoorbeeld is het recentelijk weer opgelaaid door de kwestie Derksen en het Voice-schandaal, maar ook door mondiale gebeurtenissen als de beperking op het abortusrecht in Polen en de Verenigde Staten blijkt het debat weer noodzakelijk. De Netflix-documentaire Our Father gaat dan misschien niet over precies hetzelfde onderwerp, maar het kaart wel interessante aangrensende thema’s aan, die op verbijsteringwekkende manier aantonen hoe onwelwillend de wet en de maatschappij kunnen zijn richting vrouwen.
De Cline siblings
Dr. Donald Cline was de bekendste vruchtbaarheidsspecialist in de Amerikaanse stad Indianapolis, waar hij vanaf de jaren tachtig, toen de technologie echt nog in de kinderschoenen stond, talloze onvruchtbare stellen succesvol hielp om gezonde kinderen te krijgen. Door medische ingrepen uit te voeren, maar ook middels kunstmatige inseminatie met het sperma van een echtgenoot of een anonieme donor. Zijn verhaal wordt ingeleid door een dochter van één van die gelukkige stellen, genaamd Jacoba. Toen zij 35 was, werden DNA-testen van het bedrijf 23&Me, die je makkelijk thuis kon doen om je herkomst te achterhalen, enorm populair. Haar resultaat toonde dat ze via haar anonieme biologische vader zeven broers en zussen had. Na een beetje rondvragen werd het voor haar bijna onomstotelijk duidelijk dat haar biologische vader geen anonieme spermadonor was. Het was de behandeld arts zelf, Dr. Donald Cline.
De doktor bekende tijdens een bijeenkomst met Jacoba en de andere broers en zussen, dat hij zijn eigen sperma inderdaad had gebruikt om een aantal van zijn patiënten zwanger te maken, maar dat hij dat slechts heel sporadisch heeft gedaan. Er kunnen volgens hem niet meer dan vijftien Cline siblings zijn die hij via kunstmatige inseminatie heeft verwekt. Maar in beeld gaat een teller lopen. Jacoba vindt er steeds meer. En meer. En meer.
De teller
De teller blijft maar lopen. Ondertussen stapelen de problematische consequenties van Clines onethische praktijken zich op. Sommige daarvan zijn wat makkelijker te verwachten. Zo hebben alle siblings te maken gehad met identiteitsproblemen, omdat ze bijvoorbeeld dachten dat iemand anders hun vader was. De makers van de documentaire proberen dit soort kwesties niet te minimaliseren. Wel contrasteren ze deze al zeer persoonlijke lijdenswegen met verhalen waar je als kijker misschien nog niet aan had gedacht. Ongemerkt bloedverwantschap is zeker één van de meest opmerkelijkste. Alle Cline siblings zijn geboren en getogen in Indianapolis en hadden met elkaar in contact kunnen komen, zonder te weten van hun verwantschap. Ze hadden zo dus ook romantische en seksuele relaties met elkaar kunnen aangaan. Die kans blijkt steeds groter voor de Cline siblings, én voor hun nageslacht.
Want de teller tikt door. Dat de dokter zijn eigen sperma in slechts een aantal gevallen heeft gebruikt, is nu wel een duidelijk broodje aap verhaal. Maar hoe verder de documentaire vordert, hoe duisterder het verhaal wordt. Het lijkt er in eerste instantie op dat Cline zijn eigen zaad gebruikte als er geen geschikte donor beschikbaar was. Maar de teller tikt door. En er komen nieuwe Cline siblings aan het woord. Hun levensverhalen brengen aan het licht dat Cline zijn eigen zaad gebruikte in allerlei soorten gevallen. Zo ook bij patiënten die hij had moeten insemineren met het sperma van hun echtgenotes. Deze gezinnen verkeerden jarenlang in zalige ontwetendheid. Totdat een simpele DNA-test bewees dat hun kinderen tot de Cline siblings behoorden.
En de teller tikt genadeloos door. De dokter blijft erbij dat hij het goed bedoelde. Maar daar zijn Clines vele nakomelingen het niet over eens. In samenwerking met een journaliste proberen ze hun biologische vader voor het gerecht te slepen. Niet in de minste zin omdat hun moeders zich verkracht voelen. Ze zijn immers tegen hun wil en tegen hun weten in geïnsemineerd met het sperma van hun behandelend arts. Bovendien verkreeg Cline de spermamonsters door zichzelf kort voor de inseminatie af te trekken. Ze hebben gerechtigheid nodig om het hoofdstuk enigzins te kunnen afsluiten.
Gerechtigheid?
Maar de woorden van de advocaat van de Cline siblings, Tim Delaney, voorspellen al een beetje op wat voor een teleurstelling de zaak zal gaan uitdraaien. En bovenal hoe dat komt. De wet kan de siblings en hun moeders geen gerechtigheid geven. Er bestaat op dat moment namelijk nog geen wet die vrouwen beschermt tegen het soort onethische praktijken als die van Donald Cline. Daarnaast is je verkracht voelen niet hetzelfde als een verkrachting voor de wet, aldus Dulaney. Het gerechtshof kan de doktor alleen vervolgen voor een minieme juridische overtreding. En zelfs daarvoor komt hij weg met een boete.
Door de rechter en door zijn gemeenschap, die Cline als een ‘goed man’ blijven zien, wordt hij een hand boven het hoofd gehouden. Dit problematische aspect over de houding van de Amerikaanse maatschappij richting slachtoffers van seksueel overschrijdend gedrag, schemerde al heel subtiel door in de eerste woorden van een oud-collega van Cline, dokter Robert Colver. Ook al keurt hij Clines wandaden af, hij moet toch wel even in zijn openingszin zeggen dat zijn carrière nooit zo succesvol was geweest zonder hem. Dat illustreert maar weer dat nog steeds niet iedereen, en zelfs de wet niet, vrouwen, die aan de hand van kwaadaardige mannen verschrikkelijke dingen hebben ondervonden, vriendelijk gezind is. Zelfs niet in een omvangrijke zaak als die van dr. Donald Cline.
Want die teller, die blijft nog steeds doortikken. Zelfs na het einde van de documentaire.
Comments