- Rosa den Oudsten -
Rosa Luxemburg (1871-1919) wilde een betere plek voor de arbeidersklasse in de wereld. Ook al is ze daar niet in geslaagd, voor een vrouw, een Jood en een Poolse heeft ze verbazingwekkende dingen bereikt. Haar ideeën en overtuigingen zijn vandaag de dag nog steeds relevant.
Rosa werd geboren als vijfde kind van een Joods gezin in Zamosc, een Poolse stad die toen deel uitmaakte van het Russische Rijk. Meisjes mochten in haar tijd niet naar school. Er was echter een uitzonderingsregel en vanwege haar enorme intelligentie mocht Rosa studeren aan het gymnasium in Warschau. Daar sloot ze zich op 15-jarige leeftijd aan bij de Socialistische Partij. Op 18-jarige leeftijd moest ze het land ontvluchten, omdat ze het risico liep gearresteerd te worden vanwege haar betrokkenheid bij de partij.
Rosa ging naar Zürich, omdat dit de enige stad in Europa was waar vrouwen naar de universiteit mochten. Ze studeerde rechten en politieke economie. In die tijd raakte ze betrokken bij de internationale socialistische beweging. Ze vond dat Polen niet onder Russische heerschappij mocht staan, maar ook geen onafhankelijk land mocht worden. Als socialiste vond ze dat de hele wereld één moest zijn. Ze was een van de oprichters van de Sociaal-Democratische Partij van het Poolse en Letse Koninkrijk. Tegelijkertijd ging ze in 1898 naar Berlijn om een belangrijk lid te worden van de Sociaal-Democratische Partij (SDP), waarvoor ze in het openbaar sprak.
Deze partij was niet alleen veel invloedrijker, maar ze geloofde ook dat uiteindelijk alle socialistische partijen één zouden worden.
In de jaren die volgden raakte de SDP verdeeld. Sommigen geloofden dat het kapitalisme van binnenuit hervormd moest worden. Rosa geloofde in de woorden van Karl Marx en probeerde de SPD ervan te overtuigen dat een revolutie zonder geweld de juiste weg was.
In 1899 publiceerde Rosa Luxemburg Sozialreform oder Revolution, waarin ze haar argumenten voor het laatste op papier zette. Een van haar theorieën was dat de regering een 'raad van het volk' nodig had waarin het volk daadwerkelijk inspraak had in politieke beslissingen. Een andere stelling was dat het kapitalistische systeem omvergeworpen moest worden.
Ze begon de nieuwe eeuw met reizen door West-Europa om op bijeenkomsten te spreken. Toen in 1905 de Russische Revolutie begon, ging ze naar Warschau om de revolutie te steunen, maar ze werd daar in 1906 gearresteerd en 4 maanden gevangen gezet. De Russische Revolutie bevestigde haar ideeën dat massale stakingen de manier zouden zijn voor de arbeidersklasse om aan de macht te komen.
Van 1907 tot 1914 gaf Rosa les aan de SDP-school in Berlijn, waar ze ook haar belangrijkste werk schreef: De accumulatie van kapitaal(1913). Hierin bevestigt ze de stellingen van Marx, maar geeft ze ook aan wat er moet gebeuren om het kapitalisme ten val te brengen. Ze stelde ook dat imperialisme het gevolg was van kapitalisme. Door haar werk kreeg ze veel vijanden - zelfs binnen haar eigen partij.
Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, steunde de SPD de Duitse regering in haar oorlogsinspanningen. Rosa en andere partijleden waren tegen de oorlog en richtten de Spartakusbund op, een organisatie die de oorlog wilde beëindigen met een revolutie en een proletarische regering wilde beginnen. Voor haar betrokkenheid bracht ze het grootste deel van de oorlog door in de gevangenis. Daar bleef ze schrijven.
In november 1918 was ze weer een vrije vrouw. Toen keizer Wilhelm naar Nederland vluchtte, probeerde ze met haar Spartakusbund de macht over te nemen met een revolutie. Deze werd door de regering de kop ingedrukt. Rosa werd op 15 januari 1919 in Berlijn gearresteerd. Na te zijn ondervraagd en gemarteld, werd ze diezelfde dag door geweervuur vermoord en werd haar lichaam in een kanaal gegooid. Een abrupt en tragisch einde van het leven van een vrouw die haar leven lang zoveel heeft doorstaan.
Afbeelding: Onbekend (1905) Portret van Rosa Luxemburg.
Comentários