door de redactie -
De dagen zijn officieel kouder, korter en donkerder geworden. En daarmee is het ideale seizoen aangebroken om s'avonds lekker thuis te blijven om televisie te kijken of een goed boek te lezen. Het Historical Women Project heeft speciaal voor jou 16 films, boeken en series voor de herfst uitgekozen - uiteraard allemaal met een vrouwelijk (historisch) perspectief.
LITTLE WOMEN
Louisa May Alcotts semi-biografische boek uit 1868 gaat over de overgang van jeugd naar volwassenheid voor de zussen Meg, Jo, Beth en Amy March ten tijde van de Amerikaanse Burgeroorlog. Het verhaal gaf een ongekend inkijkje in de onzichtbare levens van vrouwen in de Verenigde Staten. Maar het boek werd vooral populair omdat het vele verschillende vrouwen aansprak - van immigranten die net waren aangekomen tot de vroegste feministen. Het boek is al meerdere keren verfilmd, maar Gillian Armstrongs versie uit 1994 (met Winona Ryder als Jo, Susan Sarandon als moeder 'Marmee' en Christian Bale als buurjongen Laurie) was bedoeld als een echte kerstfilm en straalt de nodige warmte af voor de herfst.
GILMORE GIRLS
Welke fictieve plek associeer jIJ meteen met de herfst? Voor het HWP team is dat zonder twijfel Stars Hollow, de woonplaats van Lorelai and Rory Gilmore. Niet alleen spelen de meeste afleveringen van deze populaire serie zich af in de herfst en winter, de bekendste trekpleisters van het kleine dorp in Connecticut, zoals Luke's Diner, The Dragonfly Inn, Doose's Market en Yale, stralen gewoonweg een ontzettende herfst vibe uit. En wil je door die talloze megamokken koffie die moeder en dochter wegslurpen niet gewoon meteen onderuitzakken op je bank? "Oy with the poodles already," hoog tijd om te kijken!
SMALL THINGS LIKE THESE
In de jaren 90 werd Ierland opgeschrikt door de duistere ontdekkingen over de zogenaamde Magdalena-wasserijen. Deze katholieke instituten waren in de 18de eeuw opgericht om 'gevallen vrouwen' te helpen. Maar naarmate winstoogmerk vermengd raakte met de christelijke liefdadigheid van de wasserijen, werden geestelijk, fysiek en seksueel misbruik de dagelijkse norm voor de vrouwen die er als gevangenen vast zaten. Over deze donkere bladzijde in de Ierse geschiedenis zijn al verschillende films, boeken en documentaires verschenen. Small Things Like These van Claire Keegan speelt zich af in de weken voorafgaand aan de kerstdagen en is dus de beste keuze voor de herfst. En als je niet van lezen houdt, kun je natuurlijk ook de nieuwe verfilming met o.a. Cillian Murphy vanaf 21 november in de bioscoop zien.
STEPMOM
Weer een geweldige moederrol van Susan Sarandon! Dit keer krijgt ze competitie van Julia Roberts, de nieuwe vriendin van haar ex-man en dus de titulaire stepmom. Zet de zakdoekjes maar klaar voor dit verhaal waarin de twee vrouwen navigeren wat het beste is voor de (stief)kinderen terwijl één van de twee ernstig ziek wordt. De film speelt zich af in de herfst en er is genoeg in de film om je aan dit seizoen te doen herinneren. Maar het is toch vooral Susan Sarandon's stijlvolle huis omgeven door de geel-oranje gebladerde bossen in upstate New York dat een knusse herfstsfeer in je huis brengt. Wie heeft er na het zien van deze film ook zo'n zin om zelf een lappendeken in elkaar te flansen?
FAR FROM THE MADDING CROWD
In Thomas Hardy's Far from the Madding Crowd uit 1874 staat de eigengereden Bathsheba Everdene centraal, een jongevrouw van simpele komaf, die de van haar oom geërfde boerderij in ere wil herstellen. De filmadaptatie van de Deense regisseur Thomas Vinterberg uit 2015 doet alle eer aan het zowel idyllische als ruwe landschap van Hardy's fictieve county Wessex en heeft prachtige kostuums en warme interieurs. Bovendien, wie heeft er in de herfst niet een kostuumdrama nodig met niet één, niet twee, maar drie begeerlijke vrijgezelle mannen die de hand willen van onze heldin? Zeker als één van hen de lieve, constante en nederige schaapherder Gabriel Oak is, die wordt vertolkt door niemand minder dan Matthias Schoenaerts?!
THE TENANT OF WILDFELL HALL
Nu de blaadjes van de bomen vallen, is het jaargetijde aangebroken om weg te dromen naar het wilde moorlandschap uit het werk van de Brontë zusters. En deze miniserie uit 1996, gebaseerd op Anne's ondergewaardeerde meesterwerk The Tenant of Wildfell Hall, laat je daar het meest naar toe slepen. Het verhaal gaat over Helen Graham, een weduwe en alleenstaande moeder, die de nieuwste huurder is van Wildfell Hall. Haar buren zijn enorm benieuwd naar haar, maar zij is liever alleen. Wat heeft ze te verbergen? De grauwe atmosfeer van de serie, met haar wilde Engelse heuvels, de door de wind gevormde bomen, in combinatie met een melodramatische soundtrack, is misschien een contrast met de herfstige oranje bossen in Nederland. Maar er is gewoonweg geen beter jaargetijde dan de herfst om deze serie te kijken.
JANE EYRE
Nog een Brontë-zus die de gure herfstsferen in huis kan halen! Net als Wildfell Hall, het huis dat als toneel diende voor het bekendste werk van Charlottes jongste zusje Anne, is Thornfield Hall een opzienbarend en statig, doch melancholisch landhuis, dat binnen het toch al gotische oeuvre van de Brontë zusjes een echt spookhuis genoemd mag worden. In dit sombere en troosteloze onderkomen gaat onze heldin Jane Eyre aan de slag als gouvernante voor een vereenzaamde landheer. Nou heeft de piepjonge vrouw al behoorlijk vervelende huizen haar 'thuis' mogen noemen. Ze groeide op in Gateshead Hall onder de tyrannie van haar tante Reed en genoot haar onderwijs op Lowood, een armenschool waar de scholieren door slechte omstandigheden bij bosjes stierven. Maar op Thornfield verbergt haar eigenaar Edward Rochester een mysterieus geheim, dat Janes geluk uiteraard in het geding brengt.
AMELIE
Okee, dit is misschien niet echt een film die heel veel te maken heeft met de herfst. Maar toch vinden wij Amelie een must-watch nu de dagen korter worden. Waarom? Dat weten wij ook niet precies. Misschien zijn het de warme kleuren van de film. Misschien is het de sfeervolle soundtrack van Yann Tiersen. Misschien is het het prachtige Montmartre of de Franse taal, waardoor we even kunnen vergeten dat we in ons koude kikkerlandje wonen. Misschien zijn het de pogingen van hoofdpersonage Amelie Poulain om zich uit haar isolement te trekken, waardoor we onszelf wat minder alleen voelen in deze donkere dagen. Of misschien zijn het haar belevenissen waarmee ze de mensen om zich heen gelukkiger wil maken, waardoor we onze winterdip met wat positivisme kunnen bijschijnen. Wat het ook is, HWP vindt deze klassieker een stralend lichtpuntje voor de herfstmaanden.
THE FAVOURITE
De Griekse filmmaker Yorgos Lanthimos heeft met zijn gerenommeerde film The Favourite over de machtspelletjes tussen drie historische vrouwen niet alleen een feministiche klassieker geproduceerd. Door de donker behoute en zwart-wit betegelde interieurs, die in het donker voorzien worden van sfeervol kaarslicht, en de grauw gekleurde kostuums, vaak gepaard met parmantig hermelijn, heeft hij heeft ook een film gecreeerd die wij heerlijk vinden om te kijken in de herfst. Als de sfeer en esthetiek van de film nog niet genoeg waren om je te overtuigen, dan trekken de intrigerende relaties tussen Queen Anne (1665–1714), Sarah Churchill (1660-1744) en Abigail Masham (ca. 1670-1734) - geportretteerd door respectievelijk Olivia Colman, Rachel Weisz en Emma Stone - je wellicht over de streep.
PRIDE AND PREJUDICE
Wederom een serie die zich niet noodzakelijkerwijze in de koudere seizoenen van het jaar afspeelt. Maar toch er is gewoonweg iets aan deze klassieker die hem optimaal maakt voor de gure herfstavonden: de familietaferelen van de Bennets, de knusse huisfeestjes, de grappige karakters uit Hertfortshire, de late onderonsjes tussen Elizabeth en haar zus Jane, de veren, het zijde en het kant, Derbeyshire, de landerijen van Pemberley en haar vijvers, natte ondershirts ... ahem! Het beste kostuumdrama allertijden, dat nadruk legt op de belevingswereld van de Engelse auteur Jane Austen (1775-1816), is een gezellige serie waar je prima bij onderuit kan gaan zitten met warme drankjes, koekjes en taartjes op een koude herfstdag.
WUTHERING HEIGHTS
Nou, met dit boek hebben we maar meteen alle Brontë-zusjes gehad. Want als er een uitdaging is die je jezelf in de herfst kunt stellen, dan is het wel om de belangrijkste werken van Anne, Charlotte en Emily Brontë te lezen. Wuthering Heights is zonder twijfel de bekendste uit het rijtje, en niet zonder reden. Het wereldberoemde verhaal over Cathy en Heathcliff is niet alleen al talloze keren verfilmd en vereeuwigd door het lied van Kate Bush, van de bekendste werken van de zussen Brontë was Wuthering Heights het meest dramatische en het meest aansluitende op het populaire gothische genre van hun tijd. En dat zorgt dus voor een passend boek voor de maanden rondom Halloween. Spookhuizen, geesten, doodskisten, en natuurlijk de grauwe moorlandschappen: Emily gooide het allemaal in de mix voor een herfstverhaal voor de eeuwen.
YOU'VE GOT MAIL
Alle schrijvers van het HWP zijn opgegroeid in een tijd dat boekenwinkels nog voornamelijk eenmanszaken waren, waar verkopers kennis van zaken hadden, en kosten noch moeite spaarden om hun interieur speciaal te versieren voor de magische feestdagen aan het einde van het kalenderjaar. Als we kijken naar Meg Ryan's winkel The Shop Around the Corner worden we dan ook meteen nostalgisch. Willen we niet allemaal in de herfst in the Upper East Side van New York wonen, werken in een romantische kinderboekenwinkel, omringd door oranje blaadjes die van de bomen zijn gevallen en pumpkin spice lattes, terwijl we stieken een internetliefde koesteren met wie we ons enthousiasme voor boeken kunnen delen?
MONA LISA SMILE
Toen deze film uitkwam in 2003, was HWP-oprichtster Jasmijn niet echt een fan. Maar een recente tweede poging heeft haar van gedachten doen veranderen over de film waarin Julia Roberts een ongetrouwde kunstgeschiedenis docente speelt, die de regels van de prestigieuze meisjesschool Wellesley College wil omgooien. Vooral Kirsten Dunst is goed in het spelen van een op het eerste zicht onuitstaanbare studente die het leven van de docente goed zuur maakt. Maar het reflecteert wel de historische realiteit dat feministische verandering tegenstand kende - ook onder hoogopgeleide vrouwen, die toegang tot de universiteit lange tijd toch vooral bleven zien als een goeie huwelijksmarkt. Al met al is Mona Lisa Smile een fijne herfstfilm door de jaren 50 kostuums, het herfstachtige decor dat Massachusetts is, en door de geweldige dosis feminisme.
ANNE WITH AN E
Deze prachtige adaptatie van de klassieker Anne of Green Gables van Lucy Maud Montgomery is niet alleen een absolute aanrader voor deze herfst door het hartverwarmende verhaal over Anne Shirley die door Matthew en Marilla Cuthbert wordt geadopteerd. Deze adaptatie maakt dankbaar gebruik van de prachtig ruige en wijdse landschappen van het Canadese Prince Edward Eiland, waar het verhaal zich afspeelt. En alsof dat nog niet genoeg is, blijft de serie trouw aan de historische manier van leven in het landelijke plaatsje Avonlea rond 1900, waar alles zelf gemaakt werd en de gemeenschap elkaar te hulp schoot in tijden van nood. Het is de perfecte mix voor onze favoriete serie deze hefst!
TWEE KOFFERS VOL
Carl Friedmans boek Twee koffers vol uit 1993 levert een aantal krachtige boodschappen over antisemitisme en het gebrek aan connectie en zelf-acceptatie onder geassimileerde Joden in het Antwerpen van de jaren 1970. In dit ontroerende, maar makkelijk weg te lezen verhaal, volgen we de jonge filosofiestudente Chaia, die door haar werk voor de chassidische Kalman familie en haar liefde voor hun vierjarige zoontje Simcha vrede vindt met haar eigen Joodse identiteit en begrip kan opbrengen voor het trauma van haar ouders door hun Holocaust verleden. Mocht je geen groot lezer zijn, dan bevelen we van harte de film Left Luggage aan, geregiseerd door Jeroen Krabbé, en met rollen vertolkt door onder andere Laura Fraser, Isabella Rosellini, David Bradley, Miriam Margolyes en Antonie Kamerling.
JUNO
Alles in deze klassieker van de geniale screenwriter Diablo Cody, over een eigenzinnige tiener uit een klein stadje in Minnesota, die na een wilde avond in een stoel met haar crush zwanger blijkt te zijn, schreeuwt herfst! De garderobe van het hoofdpersonage Juno, het ontwerp van het huis van haar vader Mac en stiefmoeder Bren, de houten middle class huizen uit het Amerikaanse noorden, de Dancing Elk Drugstore, de hamburgertelefoon en de blauwe slushies - naast het feit dat de film zich vooral in de herfst en de winter afspeelt, natuurlijk. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de soundtrack van Kimya Dawson. Kortom: deze comedy-drama moet gekeken worden in de herfst!
Comments